Prof. dr Jugoslav Nikolić visoko obrazovanje stekao je iz naučne oblasti fizičke nauke – studijski program Meteorologija, na nekadašnjem Prirodno-matematičkom – sadašnjem Fizičkom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Akademski naziv magistra nauka i naučni stepen doktora nauka stekao je, uz rad u struci, na Univerzitetu u Beogradu, Katedra za hidrogeologiju RGF. Profesor Nikolić ima stečeno nastavno zvanje "redovni profesor" i naučno zvanje "viši naučni saradnik". Poseduje višegodišnje radno iskustvo na visokostručnim poslovima u Republičkom hidrometeorološkom zavodu (RHMZ) i postignute rezultate u proučavanju, integralnom sagledavanju i objedinjenom rešavanju problema fundamentalnih sa aspekta meteorologije - fizike atmosfere, zaštite životne sredine, primena u energetici, vodoprivredi i poljoprivredi. Kroz stručne i naučne radove, projekte i monografije dao je originalne stručne i naučne doprinose i uticao na razvoj nauke, naučne misli i razvoj struke. Naučno angažovanje profesora Nikolića odnosi se na Srpsku akademiju nauka i umetnosti (SANU) i povremena predavanja na doktorskim studijama odgovarajućih Fakulteta. Član je naučnog veća Geografskog instituta "Jovan Cvijić" SANU i imenovan je, po Odluci Izvršnog odbora SANU, za člana Međuodeljenskog odbora za dinamiku klimatskog sistema Zemlje i delo Milutina Milankovića. Dobitnik je nagrade Privredne komore Beograda za najbolji naučni rad od posebnog značaja za primene u privredi i struci.
Prof. dr Jugoslav Nikolić je stalni predstavnik Republike Srbije u Svetskoj meteorološkoj organizaciji (WMO), Evropskoj organizaciji za eksploataciju meteoroloških satelita (EUMETSAT) i Evropskom centru za srednjoročnu prognozu vremena (ECMWF). Neposredno se angažovao da Republika Srbija postane punopravni član ECMWF-a od 01. januara 2015. godine i ulaže napore da RHMZ ima aktivan status i u drugim međunarodnim asocijacijama.
Oblast profesionalnog interesa profesora Nikolića odnosi se na geonauke – meteorologiju, hidrologiju, hidrogeologiju i primene u zaštiti životne sredine, energetici (obnovljivi izvori energije), agrometeorologiji, izučavanju klime (klimatski resursi i klimatske promene), veštačkom uticaju na vreme (odbrana od grada, upravljanje sušnim epizodama – stimulacija padavina) i kompleksnom istraživanju i izradi numeričkog modela evapotranspiracije od strateškog značaja za brojne praktične primene: u vodoprivredi (analiza vodnog bilansa, planiranje i kontrola vodnih resursa, navodnjavanje/odvodnjavanje terena, projektovanje hidrograđevinskih radova i objekata, izgradnja zaštitnih objekata od poplava, izrada vodoprivrednih osnova slivnih područja, izrada hidroloških prognoza i sl.), u zaštiti životne sredine, u poljoprivredi (projekti iz oblasti melioracija), u planiranju u elektroprivredi, putnoj privredi, agrometeorologiji i drugim privrednim granama, u izradi prognoza vremena, izradi klimatoloških studija i drugim brojnim primenama u meteorološkoj, hidrološkoj, hidrogeološkoj i poljoprivrednoj praksi, kao i zaštiti životne sredine.
Rešenjem Vlade Republike Srbije postavljen je na položaj direktora RHMZ-a po konkursu za popunjavanje ovog položaja. Odlukama Vlade imenovan je za člana Republičkog štaba za vanredne situacije, člana Nacionalnog saveta za klimatske promene, člana Saveta nacionalne infrastrukture geoprostornih podataka i predstavnika RHMZ-a u Pregovaračkoj grupi za životnu sredinu - PG 27.
U svojoj višegodišnjoj praksi radio je, pored ostalog, kao sinoptičar u prognozi vremena RHMZ-a, sinoptičar u vazduhoplovstvu, rukovodilac Radarskih centara RHMZ-a, rukovodilac Sektora za meteorologiju RHMZ-a, rukovodilac službe za aerološka merenja RHMZ-a, kao i na radnom mestu za strategije, programe i projekte iz oblasti meteorologije i klimatskih promena – Sektor za razvoj, programe i projekte Evropske Unije. U svom naučnom radu, kroz interdisciplinarni pristup, dao je brojne praktične doprinose. Doprinos održivom razvoju dao je kroz izradu strategije prostornog razvoja Republike Srbije 2009 - 2013 - 2020 u delu uticaja atmosferskih prirodnih nepogoda.
Među prvima je učestvovao u istraživanju aktivnosti prirodnih radioaktivnih gasova radona i torona odgovarajućim pasivnim diskriminativnim nuklearnim trag detektorima u vazdušnom stubu u zemljištu. Povezivanje geoloških i hidro-meteoroloških/klimatoloških karakteristika pojedinih oblasti sa intenzitetom prirodne radioaktivnosti u njima predstavlja originalan naučni doprinos za izradu odgovarajućih mapa rizika. Osim navedenog, dao je značajan doprinos analizi vremenskih stanja, istraživanju ozona, određivanju globalnog zračenja, kao i doprinose iz oblasti hidrologije/hidrohemije. Među naučnim radovima, pored ostalog, profesor Nikolić je objavio tri naučne monografije i više radova u međunarodnim časopisima sa SCI liste (Science Citation Index lista), kao i zbornicima međunarodnih konferencija. Autor je dveju istaknutih monografija nacionalnog i šireg značaja, koje je objavio Institut SANU "Jovan Cvijić", čiju promociju je organizovala Srpska akademija nauka i umetnosti 05. februara 2011. godine, a kojoj su prisustvovali brojni akademici, predstavnici fakulteta, naučnih instituta i Republičkog hidrometeorološkog zavoda. U skorijem periodu objavio je 12 radova iz kategorije M20 (radovi objavljeni u međunarodnim, istaknutim međunarodnim i vrhunskim međunarodnim časopisima), 6 radova iz kategorije M51 (radovi objavljeni u vodećim časopisima nacionalnog značaja) i preko 40 radova iz kategorije M33 (sopštenja sa međunarodnih skupova štampana u celini).
Rezultati naučnog i stručnog rada, pored ostalog, našli su praktične primene u usaglašavanju praćenja karakteristika atmosfere, hidrosfere i litosfere, kroz usaglašeno organizovanje meteorološkog, hidrološkog i hidrogeološkog monitoringa u RHMZ-u, a što takođe predstavlja značajan doprinos struci.
Prof. dr Jugoslav Nikolić rukovodio je, ili učestvovao u izradi, brojnih naučnih projekata. Član je Uređivačkog odbora naučnog časopisa "Zbornik radova" Instituta „Jovan Cvijić“ SANU. Relevantno iskustvo, naučna i nastavna aktivnost, praćenje svetskih istraživačkih procesa, članstvo u uglednim stručnim i naučnim asocijacijama, daju mu kompetentnost u struci i nauci i potvrđuju njegov status kreativnog stručnjaka od autoriteta, koji je svojim dosadašnjim radom bitno unapredio konvencionalne stručne i naučne modele.
SVETSKA METEOROLOŠKA ORGANIZACIJA www.wmo.ch
Osnov međunarodnih aktivnosti je saradnja sa Svetskom meteorološkom organizacijom.
OD МАЈА 2013. GODINE DIREKTOR RHMZ, PROF. DR JUGOSLAV NIKOLIĆ, JE STALNI PREDSTAVNIK SRBIJE PRI SVETSKOJ METEOROLOŠKOJ ORGANIZACIJI.
KOMISIJE SVETSKE METEOROLOŠKE ORGANIZACIJE U KOJIMA UČESTVUJEMO:
- Osnovni sistemi
- Instrumenti i metode osmatranja
- Klimatologija
- Atmosferske nauke
- Vazduhoplovna meteorologija
- Pomorska meteorologija
- Agrometeorologija
- Hidrologija
PROGRAMI I PROJEKTI SVETSKE METEOROLOŠKE ORGANIZACIJE U KOJIMA UČESTVUJEMO:
- Svetsko meteorološko bdenje
- Svetski klimatski sistem
- Program istraživanja atmosfere
i životne sredine
- Program primenjene meteorologije
- Program tehničke saradnje
- Program obuke i obrazovanja
- Regionalni i bilateralni programi
SARADNJA SA MEĐUNARODNIM ORGANIZACIJAMA:
- EUMETSAT www.eumetsat.de
Kao pridruženi član "EVROPSKE ORGANIZACIJE ZA EKSPLOATACIJU METEOROLOŠKIH SATELITA - EUMETSAT" imamo pristup:
Evropski centar za srednjoročnu prognozu vremena www.ecmwf.int
Kao pridruženi član "EVROPSKOG CENTRA ZA SREDNjOROČNU PROGNOZU VREMENA" dobijamo:
- Pristup svim analitičkim
i prognostičkim produktima centra
- Pristup prognozama do deset
dana, sezonskim prognozama
- Učešću naših stučnjaka na
kursevima
- Mogućnost konkurisanja na
radna mesta u Centru
Dan Republičkog hidrometeorološkog zavoda:
Informacija za javnost povodom Dana Republičkog hidrometeorološkog zavoda 27. septembra.
Svake godine Republički hidrometeorološki zavod 27. septembra obeležava svoj dan.
Zašto baš taj dan?
U istoriji srpske meteorologije zabeleženi su mnogi značajni događaji od kojih su neki bili prekretnica u razvoju meteorološke teorije i prakse. Jedan od najvažnijih je osnivanje mreže meteoroloških stanica u Kraljevini Srbiji. Odlukom Kraljevsko-srpskog Ministarstva prosvete i crkvenih poslova, 26. marta 1887. godine osnovana je “Provizorna opservatorija” u Beogradu što se može smatrati pretečom meteorološke službe. Na temeljima mreže osmatranja potekla je i zatim se razvijala savremena hidrometeorološka služba Srbije.
"Uviđajući važnost i korisnost od meteoroloških posmatranja i ispitivanja", Ministarstvo prosvete i crkvenih poslova Kraljevine Srbije, 15. septembra (odnosno 27. po novom kalendaru) 1888. godine, odlučuje se i rešava da osnuje mrežu meteoroloških stanica u Kraljevini Srbiji. Tog datuma je zvanično osnovana Nacionalna meteorološka služba Srbije.
Istorijski pregled
Po obrazloženom zahtevu prof. Milana Nedeljkovića, Ministar prosvete i crkvenih dela Dr Vladan Đorđević je o Krstovdanu ( 27 septembra po novom kalendaru) 1888.godine doneo Uredbu o osnivanju jedinstvene mreže meteoroloških stanica u Kraljevini Srbiji. Tada je i osnivana državna meteorološka služba u Srbiji.
Redovna meteorološka merenja započeta su znatno ranije. Profesor Liceja G. Vladimir Jakšić je 1 januara 1848 godine u Beogradu na svom imanju na Senjaku počeo redovna merenja temperature, vlažnosti, padavina, vetra i vazdušnog pritiska.
Godine 1856 u 20 gradova tadašnje Srbije počela je sa radom dobro organizovana mreža meteoroloških stanica, a 1857. bilo ih je 27, što je u to doba predstavljalo najgušću mrežu u tadašnjoj Evropi. Iz tog vremena prof. Jakšić je ostavio dragocene podatke o kolebanju vodostaja na Savi.
Opservatorija u Beogradu, osnovana je 26 marta 1887 godine, i pod rukovodstvom prof. M.Nedeljkovića postaje centralna ustanova za prikupljanje podataka iz cele Srbije.
U avgustu 1902 godine počela je međunarodna razmena šifrovanih podataka i izrada prve prognoze vremena. Izveštaji o vremenu i vremenske prognoze su se već od 1912 godine objavljivale u listu Politika.
Značajan razvoj meteorologije u Srbiji nastao je dolaskom akademika Pavla Vujevića za upravnika Beogradske opservatorije početkom dvadesetog veka. U isto vreme počinje sa radom u oblasti klimatologije i akademik Milutin Milanković, jedan od najpriznatijih naučnika u svetu 20 veka. Svojm radovima iz solarne klime definiše teoriju ledenih doba.
Za vreme Prvog svetskog rata, od 1916 do 1918 godine, Beogradska opservatorija, pa i čitava meteorološka Služba Kraljevine Srbije, je pod nemačkom okupacionom komandom. Opservatorijom je rukovodio poznati profesor meteorologije iz Beča V. Konrad. Zahvaljujući njemu služba je bila očuvana.
U priodu od 1918 do 1941 godine, meteorološka služba Srbije, kao deo meteorološke službe Kraljevine Jugoslavije, bila je zadužena za rad i mreže meteoroloških stanica u Makedoniji, Crnoj Gori i delu Dalmacije. U to vreme su formirane i meteorološke stanice na oslobođenom Kosovu i Metohiji. Meteorološka Opservatorija u Beogradu postaje sabirni centar za celu Kraljevinu Jugoslaviju
Meteorološka služba Kraljevine Jugoslavije postaje član Međunarodne meteorološke organizacije - IMO,(osnovane, Brisel 1853 i Beč 1873.godine), kao preteče sadašnje Svetske metorološke organizacije, WMO. Naš dugogodišnji predstavnik je bio akademik Milutin Milanković.
Osnivanjem Hidrografskog odseka, pri Generalnoj direkciji voda 1922 godine, objedinjuje se hidrološka služba Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, i ovo se smatra početkom organizovane hidrološke službe. Prve vodomerne stanice su postavljene na Savi kod Beograda 1920, i Dunavu kod Smedereva. Prva hidrometrijska merenja na vodotocima u Srbiji su počela da se rade 1923 godine. Odmah počinje da funkcioniše i služba izveštavanja o vodostanju na rekama u cilju prognoziranja mogućih poplava. Na zahtev Međunarodne Dunavske Komisije, 1922 godine, počinje izveštavanje za reku Dunav.
U toku Drugog svetskog rata mnoge meteorološke i hidrološke stanice su prestale sa radom, sem Meteorološke Opservatorije Beograd.
Sedmog januara 1947 godine Uredbom Vlade FNRJ osnovan je Savezni hidrometeorološki zavod,(SHMZ) čime je objedinjena hidrometeorološku službu na teritoriji cele zemlje.Na poziv organizatora, predstavnici SHMZ-a su 22 septembra 1947 godine u Vašingtonu potpisali Konvenciju o osnivanju Svetske meteorološke organizacije (WMO). Konvencija je stupila na snagu 23. marta 1950 godine. Naša meteorološka služba bila jedna od 45 svetskih meteoroloških službi, koje su osnivači WMO-a. Tako je nastavljen kontinuitet pripadnosti službe matici svetskih službi, preko Međunarodne meteorološke organizacije IMO, (pa do WMO-a.
Novonastale države iz prethodne Jugoslavije, otcepljenjem ( od 1991.god.) i sticanjem nezavisnosti, postale su nove članice WMO-a. Meteorološka služba SRJ-a, Državne zajednice Srbije i Crne Gore, a sada Republike Srbije je naslednik osnivačkih prava WMO-a. Nikada našoj službi nisu uvođene sankcije, niti isključenja iz rada pojedinih tela od strane WMO, i pored toga što je bilo ekonomskih sankcija SRJ od strane UN.
Za vreme NATO agresije, 1999.god., u bombardovanju su oštećeni ili potpuno uništeni instrumenti i pojedini objekti naše službe. WMO je u februaru 2000.godine zatražio od svojih članica da se pomogne našoj službi, iz razloga šteta nastalih ratnim dejstvima. Pomoć je, nakon izveštaja eksperata WMO-a, uspostavljena, preko VCP programa. Do sada je dostavljena pomoć meteorološke službe Kine i Japana.
Za vreme dolaska međunarodnih snaga na Kosovo potpuno su uništene sve meteorološke i hidrološke stanice. Prostor Kosova i Metohije već pet godina predstavlja ''crnu rupu'' na meteorološkoj karti Evrope.
Nakon prestanka sa radom SHMZ-a, aprila 2003.god.Republički hidrometeorološki zavod Srbije, kao pravni naslednik, preuzeo je sve njegove obaveze, naročito u pogledu međunarodne saradnje.
Najave
